Je kunt op me rekenen.

Wanneer de dakgoot geveegd moet worden of de muren wel een likje verf kunnen gebruiken, was het vroeger heel normaal om een beroep te doen op naaste buren of familieleden. Als zij niet konden helpen dan waren er vaak genoeg anderen die klaarstonden om (kosteloos) te helpen. Vele handen maakten licht werk; zodra de schuur van de buurman aan de beurt was voor een nieuw hangslot of een extra spijker dan stond je op jouw beurt weer klaar om hem hierbij van dienst te zijn.

Individualisering en afzondering

Wat dat betreft heeft er de afgelopen vijftig jaar een behoorlijke cultuuromslag plaatsgevonden: tegenwoordig is dit alles verre van vanzelfsprekend. Als we iemand al een dienst bewijzen (vaak wordt er geredeneerd:  'bel maar een klusbedrijf') dan staat hier vaak een geldbedrag tegenover. In principe niks mis mee: de klusser houdt er een zakcentje aan over en degene die geholpen wordt kan op deze manier iets terugdoen.
Wat wel heel jammer is aan dit systeem is dat het de basis van vriendschap een heel andere dimensie geeft. Van 'je kunt op me rekenen' naar 'je kunt op me rekenen als je me betaalt'.

Natuurlijk is deze stelling gechargeerd en staan vrienden ook vandaag de dag nog wel voor elkaar klaar, maar in de vluchtige vriendschappen van vandaag de dag is er veel minder tijd voor diepgang of een intensieve band.

Vliegen zonder vleugels

Het gevoel dat je daadwerkelijk op iemand kan rekenen geeft een extra dimensie aan vriendschap die van onschatbare waarde is. Het geeft mensen echt vleugels als ze weten dat ze kunnen rekenen op anderen en er niet alleen voor staan. In tv-programma's is te zien hoe blij mensen zijn na de verrassingsmake-over van hun woning: negen van de tien keer is dat vooral vanwege het feit dat de hele buurt de handen uit de mouwen heeft gestoken om mee te helpen, iets dat niet opweegt tegen de mooie meubels of de dure inrichting.

Waar het vaak misgaat is niet het 'kunnen' leunen op anderen, we zeggen al heel snel "bel maar als er iets is", maar het ook daadwerkelijk 'mogen' doen is een tweede. Het komt niet uit, het is te druk of de ander heeft gewoonweg geen zin om tijd voor je vrij te maken.

Wanneer heb jij voor het laatst een vriend(in) of familielid geholpen? Gewoon iemand bijstaan als dat nodig is, zonder daar iets voor terug te verwachten?

Drijfveer om te helpen

Doe jij wel eens iets waar je zelf het nut niet van inziet, puur omdat je iets voor die ander wil doen? De meesten van ons hebben van jongs af aan dingen gedaan die vooraf altijd uitgelegd en beargumenteerd werden. Niet zo gek dus dat we het vaak belangrijk vinden om te weten waarom we iets doen: wat is de reden dat het belangrijk is voor degene die we helpen?
Uiteindelijk doet dat er natuurlijk helemaal niet toe. Misschien geloof je zelf niet zo in de heilzame werking van je activiteiten, maar als diegene daar wél heilig in gelooft dan schenk je hem niet alleen een hulpdienst maar uiteindelijk ook vertrouwen (het gevoel: 'jij weet waar je mee bezig bent') en ondersteuning ('ik vind jou belangrijk, en als dit voor jou belangrijk is dan is dat het voor mij automatisch ook').

Je hoopt dat de ander zich beter voelt, beter vooruit kan of dat zijn probleem verholpen wordt en haalt hier je voldoening uit. Het is echt leuk om een ander blij te maken op een onbaatzuchtige manier, en je zult zien: de reactie die een helpende hand oproept is echt onbetaalbaar.

Sta in september stil bij de vraag:

Kunnen mensen op je rekenen? Écht op je rekenen? Wanneer wel en wanneer niet?